Jak przygotować dobry biznesplan?

Dobry biznesplan:

• w jasny, zrozumiały i ciekawy sposób przedstawi nasz pomysł jako konkretne cele, działania, daty i liczby, które przekonają innych do pomysłu;
• pokaże potencjalnym inwestorom, że oferowany przez nas produkt lub usługa zapewnią zyski;
• przekona innych, że warto zainwestować kapitał w nasze przedsięwzięcie.

Biznesplan najczęściej tworzy się przed rozpoczęciem własnej działalności, ponieważ na podstawie informacji w nim zawartych prywatni inwestorzy, fundusze inwestycyjne, banki, instytucje przyznające dotacje i dofinansowania, oceniają szanse powodzenia przedsięwzięcia w konkurencyjnych realiach rynku.

Warto pamiętać!
Biznesplan to nie tylko metoda „sprzedaży” własnego pomysłu i forma pozyskania środków pieniężnych. Tak naprawdę biznesplan opracowujemy na własny użytek. Jest to rzetelny sposób oceny naszego przedsięwzięcia. Zdarza się, że według naszego subiektywnego spojrzenia uważamy, że firma odniesie sukces. Ale biznesplan, przedstawiający cele krótkoterminowe i długoterminowe, szacunkowe zyski i przybliżone koszty, może uświadomić nam, że nasz pomysł jest nieopłacalny. Biznesplan może nam również uzmysłowić, co możemy poprawić i zmienić w naszym pomyśle, żeby odnieść sukces – rozpocząć działalność, rozwijać ją i uzyskiwać stałe dochody.

Nie istnieje uniwersalny wzór biznesplanu pasujący do wszystkich sytuacji – treść, objętość i wygląd zależy od tego, w jakim celu jest on przygotowywany i jakiej działalności dotyczy. A mimo to, plan taki zawiera stałe elementy, takie jak: cele działalności, opis produktu lub usługi, docelowych klientów, analizy rynku, plany marketingowe i prognozę przepływów pieniężnych. Każdy biznesplan zawiera także scenariusze sytuacji kryzysowych, tj. w jaki sposób firma zamierza poradzić sobie w trudnych realiach konkurencji na rynku, w przypadku chwilowej utraty płynności finansowej czy konieczności pozyskania dodatkowego kapitału.

Uniwersalne zasady dobrego biznesplanu
Przy pisaniu biznesplanu obowiązuje parę podstawowych zasad, o których warto pamiętać. Są to:
– dokładność – biznesplan przedstawia koncepcję biznesu, ma przekonać inwestorów – bank, fundusz inwestycyjny czy inny podmiot, do sfinansowania w całości lub w części przedsięwzięcia. Błędy, pomyłki, brak przejrzystości prezentacji informacji sugeruje, że cale przedsięwzięcie nie zostało dokładnie przeanalizowane. A nasz potencjalny inwestor może pomyśleć, że przedsiębiorstwo będzie prowadzone w sposób amatorski i niedbały, bez znajomości finansów, realiów rynku i zarządzania.
– konkretność i zwięzłość – przeczytanie całego biznesplanu powinno zająć najwyżej około godziny. Dlatego przedstawia się w nim tylko najistotniejsze informacje, kluczowe dane, które pozwolą w sposób przejrzysty opisać pomysł i przekonać do jego ekonomicznej efektywności. Pomija się wszelkie szczegóły dotyczące przede wszystkim zadań operacyjnych.
– atrakcyjność przekazu i kolorowa szata graficzna – dbając o zrozumiałość i zwięzłość treści biznesplanu, warto zwrócić również uwagę na jego przejrzystość, czytelny układ informacji – ułatwia to czytanie dokumentu. Atrakcyjność podnosi szata graficzna – użycie różnych kolorów w odcieniach stonowanych oraz wykresy, rysunki, tabele czy ilustracje.
– realizm i rzetelna ocena – w biznesplanie powinniśmy zaprezentować wszystkie informacje w oparciu realne dane. W prezentacji pomysłu należy posługiwać się jedynie faktami, informacjami uzyskanymi w wyniku pełnej analizy rynku, a nie własnymi przekonaniami. Planując przychody i koszty, można ewentualnie nieznacznie zawyżyć koszty i zaniżyć przychody, choćby po to, aby urealnić te dwie pozycje w odniesieniu do możliwej inflacji.
Warto też pamiętać o nieprzewidzianych wydatkach. Pozwoli to w przyszłości uniknąć zaskoczenia braku środków na nieprzewidziane nagłe dodatkowe nakłady inwestycyjne.
– świadomość zagrożeń – inwestor, czytający biznesplan, doskonale zna realia rynku, konkurentów firmy i ryzyko w biznesie. Unikanie przedstawiania „niewygodnych” faktów i pomijanie zagrożeń może sugerować brak realizmu. Należy wymienić wszystkie te elementy, wskazując możliwe rozwiązania.
– odpowiedzi na kluczowe pytania – poprawnie napisany plan zawiera odpowiedzi na pytania: kto? co? ile? kiedy? komu? gdzie? w jaki sposób? za ile? jakim kosztem?

Biznesplan przygotowujemy dla siebie
Takie same zasady obowiązują, gdy sporządzamy biznesplan na własny użytek. Wówczas traktujemy siebie jak „zewnętrznego i niezależnego inwestora”, którego chcemy przekonać o słuszności naszego przedsięwzięcia, unikalności pomysłu, zapotrzebowaniu na nasz produkt czy usługi, istnieniu potencjalnych odbiorców oraz zyskach. Opracowując biznesplan wyłącznie dla swoich potrzeb, porządkujemy swoje myśli, określamy, co chcemy robić i w jaki sposób, jakie cele zamierzamy osiągnąć. Po sporządzeniu biznesplanu możemy wyobrazić sobie, że jesteśmy inwestorem, mamy kapitał i chcemy go zainwestować. I zadać sobie pytania: „Czy zainwestowałbym pieniądze w ten pomysł? Czy ma szanse powodzenia? Jakie mogą być trudności w realizacji tego przedsięwzięcia?” Udzielenie szczerych odpowiedzi może wiele pomóc. Pokaże prawdziwą sytuację i pozwoli podjąć kroki, które ulepszą pomysł w taki sposób, aby stał się bardziej „rynkowy” – miał szansę odnieść sukces.

Biznesplan do kredytu bankowego
Warto wspomnieć o pewnych wymagań odnośnie biznesplanu, tworzonego w celu uzyskania kredytu z banku. Analizując biznesplan, bank ocenia zwrot z inwestycji, tzn. czy dokonana inwestycja ze środków z kredytu zapewni dochód zapewniający bieżącą płynność finansową firmy, w tym spłat udzielonego przez bank kredytu.
Ponieważ udzielenie przez bank kredytu zwykle wymaga przedstawienia zabezpieczenia majątkowego, w biznesplanie prezentowanym w banku powinna znaleźć się informacja wskazująca na posiadanie wystarczającego zabezpieczenia, np. majątku trwałego, środków pieniężnych w banku czy też partnera skłonnego zabezpieczyć kredyt swoim majątkiem prywatnym lub firmowym. Analizując biznesplan, bank zwróci uwagę na sposób, w jaki firma będzie osiągać przychód w perspektywie długoterminowej i scenariusz rozwoju (wzrostu) przedsiębiorstwa. Na sukces przedsięwzięcia wpływa również doświadczenie założycieli biznesu. To właśnie m.in. na podstawie takich informacji analityk bankowy dokonuje oceny i podejmuje decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania kredytu.

Biznesplan w celu uzyskania dotacji ze środków Unii Europejskiej
Taki biznesplan jest specyficznym dokumentem, ponieważ opracowuje się mając na uwadze konkretny program dotacji. Pierwszym krokiem jest wypełnienie wniosku o dotację (wzory formularzy różnią się od siebie w zależności od programu), a następnie biznesplanu. Biznesplan powinien zostać opracowany zgodnie z wytycznymi danego programu dotacji. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ każdy błąd (nawet najdrobniejszy) dyskwalifikuje nasz wniosek – zostaje on odrzucony już w pierwszym etapie sprawdzania pod kątem formalnym. Dlatego też, przed rozpoczęciem pracy, warto upewnić się, jakie są formalne i merytoryczne wymagania instytucji przyznającej środki, a następnie realnie ocenić, czy posiadamy na tyle wiedzy i doświadczenia, że jesteśmy w stanie samodzielnie napisać biznesplan do dotacji.

Niezależnie od tego, komu chcemy przedstawić biznesplan, musimy pamiętać, że powinien on zawierać odpowiedzi na następujące pytania:
– co chcemy osiągnąć i w jaki sposób?
– jaki produkt mamy do zaoferowania, co go wyróżnia na rynku?
– na jaki rynek chcemy wejść i kim będą nasi klienci?
– kim są nasi konkurenci?
– jakie są szanse oraz jakie zagrożenia dla projektu?
– jakie są możliwości rozwoju naszego produktu?
– jakie zyski przyniesie nam sprzedaż produktu?
– jakie potencjalne źródła finansowania możemy zdobyć?