Samorządy dostaną 40 mld zł na zieloną transformację miast. Rusza nowy program.

• Aż 40 mld zł wynosi budżet preferencyjnych pożyczek wspierających m.in. dla jednostek samorządu terytorialnego, które będzie można przeznaczyć na zieloną transformację miast.
• Środki będzie można wydać m.in. na zazielenianie przestrzeni miejskich, zakup zeroemisyjnego transportu publicznego, termomodernizację i transformację energetyczną.
• - To pieniądze na to, aby nasze polskie miasteczka i miasta wkroczyły w XXI wiek - z czystym transportem, własnymi źródłami energii, parkami i ścieżkami rowerowymi - mówi minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.
• Nabór do programu rusza od 5 kwietnia br. i potrwa do III kwartału 2026 r. Będzie miał charakter otwarty i ciągły do momentu wyczerpania środków.

Wsparcie na rozwój zielonych miast sfinansuje Instrument Zielonej Transformacji Miast.

Po prawie 40 mld zł na „zazielenianie” terenów miejskich będą mogły sięgnąć samorządy będą mogły sięgnąć. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej i Bank Gospodarstwa Krajowego podpisały w Poznaniu w piątek 5 kwietnia umowę na wsparcie zielonych inwestycji w miastach z Krajowego Planu Odbudowy (KPO).

W polskich miastach mieszka 60 proc. ludności całego kraju. Uruchomiony program wsparcia to odpowiedź na problemy, z jakimi borykają się ich mieszkańcy. Chodzi m.in. o walkę ze złą jakością powietrza, dostęp do wody, terenów zielonych, czy wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE).

- Wsparcie na rozwój zielonych miast sfinansuje Instrument Zielonej Transformacji Miast (IZTM). Środki pochodzą z części pożyczkowej KPO i będą udzielane w formie bardzo preferencyjnych pożyczek, z możliwością umorzenia. Będą się mogły o nie ubiegać się m.in. samorządy, przedsiębiorcy, spółki komunalne, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, uczelnie czy instytucje kultury.

- To są pieniądze na to, żeby nasze małe, średnie i większe miasteczka, a także metropolie wprowadzić w XXI wiek. Żeby stały się one jeszcze bardziej przyjazne dla mieszkańców - powiedziała minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podczas uroczystości popisania umowy na konferencji prasowej w Poznaniu. Minister podkreśliła, że wsparcie będzie można wykorzystać na szereg inwestycji.  

Ogromne środki na ocieplenie budynków, oczyszczalnie ścieków, parki, miejsca rekreacyjne i nowoczesną, czystą energię.

- Są to ogromne środki na inwestycje w ocieplenie budynków, oczyszczalnie ścieków, w ścieżki rowerowe, parki, miejsca rekreacyjne i na nowoczesną, czystą energię, czyli wszystko to, co powoduje, że miasto jest czyste, przyjazne, zielone, nowoczesne. Pieniądze trafią przede wszystkim do samorządów, ale mogą o nie ubiegać się także spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, przedsiębiorcy - zaznaczyła.

- Stwarzamy bardzo duże możliwości transformacji w miastach, a także w ich otoczeniu. O wsparcie będą mogły ubiegać się związki gmin, gminy miejsko-wiejskie, które są w tak zwanym funkcjonalnym obszarze miast - dodała minister funduszy i polityki regionalnej.

- Środki z KPO przyczynią się do realizacji misji BGK, którą jest wspieranie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Budżet przeznaczony na pożyczkę wspierającą zieloną transformację miast to 8,9 mld euro, czyli ok. 40 mld zł. To środki m.in. na zazielenianie przestrzeni miejskich i transformację energetyczną. Powierzenie realizacji tego instrumentu BGK, świadczy o wiarygodności naszej instytucji jako partnera, który od lat wdraża z sukcesem środki europejskie – mówił członek zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego Tomasz Robaczyński.

Instrument Zielonej Transformacji Miast - na co można wydać te pieniądze?

Kto skorzysta i co można sfinansować?

Z pożyczek mogą skorzystać m.in. samorządy, spółki komunalne, podmioty sektora mieszkaniowego (np. spółdzielnie), uczelnie, czy instytucje kultury.

W pierwszym etapie realizacji programu – w najbliższych miesiącach - udzielane będą pożyczki, które nie stanowią pomocy publicznej.

Pożyczka finansować będzie inwestycje, które przyczynią się do osiągnięcia celów określonych w Europejskim Zielonym Ładzie i KPO. To projekty, które prowadzą do neutralności klimatycznej i redukcji negatywnego oddziaływania ludzi na środowisko.

Z pożyczki można sfinansować m.in. budowę czy rewitalizację parków, przygotowanie terenów zielonych, inwestycje w samorządowe OZE, zeroemisyjny transport publiczny (np. zakup pojazdów, budowa torów tramwajowych), termomodernizację, sieci wodociągowe i kanalizacyjne. Przykładowy zakres inwestycji możliwych do sfinansowania dostępny jest na stronie internetowej BGK.

Wsparcie dotyczy projektów realizowanych w miastach. Może też objąć inwestycje na terenach należących do miejskiego obszaru funkcjonalnego – chodzi np. o budowę torów tramwajowych łączących miasto z podmiejską miejscowością.

Długoterminowe finansowanie ułatwi spłatę

Pożyczka wspierająca zieloną transformację miast jest udzielana na okres nawet do 20 lat. Jej oprocentowanie (w zależności od projektu i statusu podmiotu ubiegającego się o środki) wynosi od 0 do 1 proc. W przypadku kiedy inwestycja nie generuje przychodu i oszczędności kosztów, umorzone zostanie 5 proc. kapitału pożyczki. Karencja w spłacie kapitału wynosi do 24 miesięcy od daty zakończenia realizacji inwestycji.

Pożyczka nie wiąże się z prowizją, ani opłatami za jej udzielenie i obsługę. Może sfinansować do 100 proc. kosztów kwalifikowalnych netto (bez podatku VAT), z zastrzeżeniem posiadania zdolności kredytowej do jej spłaty.

Finansowanie może dotyczyć wyłącznie projektów zgodnych z zasadą Do No Significant Harm (DNSH), czyli nieczynienia znaczącej szkody środowisku.

Wnioski przyjmuje BGK

Wnioski o udzielenie pożyczki należy składać elektronicznie do regionalnych oddziałów BGK.

Minimalna wartość wniosku to 2 mln zł, a maksymalna 500 mln zł. Jeden wniosek może obejmować kilka inwestycji, które w przypadku pozytywnego rozpatrzenia, mogą być finansowane na podstawie odrębnych umów pożyczek.

Ważne terminy:

• Umowę o pożyczkę można zawrzeć z BGK do 31 sierpnia 2026 r.;
• Do końca 2027 r. pożyczkobiorcy mają czas na wypłatę środków, czyli muszą spełnić wszystkie wymagania związane z uruchomieniem pożyczki;
• Realizacja inwestycji musi zakończyć się najpóźniej do 31 grudnia 2030 roku.

Pożyczka może sfinansować także projekty już rozpoczęte, a nawet zakończone, o ile ich realizacji nie rozpoczęto przed 1.02.2020 r.

Nabór wniosków jest otwarty i realizowany w trybie ciągłym do momentu wyczerpana środków.

Źródło: https://www.portalsamorzadowy.pl/inwestycje/samorzady-dostana-40-mld-zl-na-zielona-transformacje-miast-rusza-nowy-program,535283.html