Metodyka budowania strategii ESG i jej raportowania

Strategia ESG to z języka angielskiego Environmental, Social, and Governance, (środowiskowa, społeczna i zarządcza) czyli plan działania firmy, który integruje zasady zrównoważonego rozwoju w jej działalności, uwzględniając aspekty środowiskowe, społeczne oraz ładu korporacyjnego. Innymi słowy, jest to strategia, która ma na celu minimalizowanie negatywnego wpływu firmy na otoczenie i promowanie odpowiedzialności w zarządzaniu. Szczegółowe wyjaśnienie to: E - Environmental (Środowisko) - Dotyczy wpływu firmy na środowisko, np. emisji gazów cieplarnianych, zużycia zasobów, gospodarki odpadami, zanieczyszczenia powietrza i wody. S - Social (Społeczny) - Odnosi się do wpływu firmy na społeczeństwo, np. relacji z pracownikami, klientami, dostawcami, społecznością lokalną, oraz kwestii takich jak różnorodność, równość i inkluzja. G - Governance (Ład Korporacyjny) - Dotyczy zasad zarządzania firmą, w tym etyki, przejrzystości, odpowiedzialności, zgodności z prawem, oraz relacji z akcjonariuszami.

Budowanie strategii ESG

Budowanie strategii ESG wymaga analizy istotności, określenia celów, zaplanowania działań i wdrożenia odpowiednich procesów. Budowanie strategii ESG polega na analizie istotności, zrozumienia regulacji prawnych dotyczących ESG, przeprowadzenia analizy, które czynniki ESG są kluczowe dla firmy i jej otoczenia (podwójna istotność), identyfikowanie ryzyk i szans związanych z ESG. Określenie celów i zadań polega na ustaleniu konkretnych, mierzalnych, osiągalnych, istotnych i określnych w czasie (SMART) celów dla obszarów E, S i G oraz zaplanowanie działań, które pomogą w osiągnięciu tych celów oraz włączenie celów ESG w strategię biznesową firmy. Wdrożenie i monitorowanie odpowiednich procesów i procedur w organizacji, zapewnienie odpowiednich zasobów i kompetencji oraz regularny monitoring postępów i dostosowywanie strategii. W przypadku każdej organizacji strategia ESG powinna być uszyta „na miarę”, tak aby jej założenia i cele odzwierciedlały rzeczywiste potrzeby ale także zasoby i możliwości firmy. Błędnym podejściem byłoby dostosowywanie raportów ESG do założeń dotychczasowej strategii biznesowej, która nie została odpowiednio zweryfikowana pod kątem obszarów zrównoważonego rozwoju. Przygotowanie i wdrożenie strategii ESG nie musi być pracą od podstaw. Analizując daną organizację warto zwrócić uwagę na elementy, które wpisują się w obszary istotne dla zrównoważonego rozwoju i czerpać z już dostępnych standardów i opracowań branżowych w tym zakresie. W najbliższym czasie będzie pojawiać się coraz więcej materiałów i dokumentów ułatwiających pracę nad strategią ESG.

Wskaźniki istotne dla strategii ESG:

Wskaźniki istotne dla obszaru ”E”:

- emisje gazów cieplarnianych,

- zużycie energii elektrycznej,

- odsetek energii pochodzącej OZE,

- wysokość inwestycji w zieloną energię,

- zużycie wody,

- wielkość odpadów (w kg),

- odsetek odpadów przekazanych do recyklingu (w kg),

- liczba materiałów, urządzeń itp. przekazanych do powtórnego wykorzystania,

- wysokość inwestycji w badania i rozwój w zakresie ESG.

Wskaźniki istotne dla obszaru „S”:

- odsetek kobiet wśród zatrudnionych pracowników,

- odsetek osób zatrudnionych na umowę o pracę,

- odsetek kobiet zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych,

- odsetek osób pracujących w Firmie powyżej 5 lat,

- odsetek pracowników z wyższym wykształceniem,

- odsetek pracowników (z różnych grup społecznych - zatrudnienie zrównoważone),

- liczba szkoleń i konferencji,

- liczba osób, które wzięły udział w szkoleniach i konferencjach,

- wydatki na szkolenia zewnętrzne dla pracowników i kadry kierowniczej,

- wysokość wydatków na inicjatywy ESG,

- liczba dni chorobowych i czas wolny od pracy z powodu choroby,

- suma wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych,

- średni procentowy wzrost wynagrodzeń,

- wskaźnik średniego stażu pracy,

- wskaźnik średniego wieku pracowników.

Wskaźniki istotne dla obszaru „G”:

- liczba analizowanych ryzyk,

- liczba analizowanych Interesariuszy,

- liczba polityk ESG,

- kodeks postępowania,

- liczba wdrożonych systemów IT wpływających na bezpieczeństwo danych,

- polityka antykorupcyjna,

- regulamin przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji,

- komisja ds. przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji.

Skuteczna strategia ESG pomaga firmom identyfikować i zarządzać ryzykami związanymi z aspektami środowiskowymi, społecznymi  i zarządczymi. Wdrażanie zasad ESG może budować pozytywny wizerunek firmy, przyciągając klientów, inwestorów i talenty. Klienci coraz częściej wybierają produkty firm odpowiedzialnych społecznie i ekologicznie. Inwestorzy coraz chętniej kierują swoje fundusze do firm, które przestrzegają zasad ESG. Wykorzystanie strategii ESG promuje długoterminowy rozwój firmy, uwzględniając potrzeby obecnych i przyszłych pokoleń. Strategia ESG to nie tylko trend ale kluczowy element zrównoważonego rozwoju biznesu, który ma coraz większe znaczenie dla firm na całym świecie.

Strategia ESG - kiedy opracować

Nowa strategia zwykle łączy się z istotną przebudową organizacji aby opracowanie i wrażanie strategii było skuteczne i efektywne watro w pierwszej kolejności ocenić gotowość organizacji do zmiany i odpowiednio dobrać sposoby działania. Może się okazać, że początkowo wdrażanie zrównoważonego podejścia wiązać się będzie z mniejszymi zmianami, jak zmiany polityk, procesów czy procedur czy też bardziej wymagającymi, jak zmiana struktury i odpowiedzialności, czy uzgodnienie nowych założeń systemu motywacyjnego. Może to być równoznaczne z koniecznością podjęcia fundamentalnych zmian, jak np. zmiana całego modelu biznesowego. Aby organizacja miała pewność, iż proces wdrażania strategii ESG przebiegnie prawidłowo i w określonym tempie, watro rozpocząć już teraz i nie czekać na ostatni moment. Pierwsze doświadczenia wskazują, że kluczem jest pozyskanie zaangażowania interesariuszy, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych a to wymaga elastycznego ale konsekwentnego podejścia i czasu, który pozwoli im się zaadaptować do tak trudnych i złożonych zagadnień. Niezbędne jest spójne, przemyślane i zaplanowane podejście, dobre rozłożenie procesu w czasie i podzielenie go na mniejsze, łatwiejsze do zorganizowania etapy. Nowe wymogi ujawnieniowe to już nie zapowiedzi nadchodzących zmian ale nowa rzeczywistość dla organizacji. Dla części nich będzie to kontynuacja dotychczas wdrożonych działań w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu, poszukiwania alternatywnych źródeł energii a także wyrównywania szans rozwojowych, edukacyjnych i społecznych w swoich regionach. Jednak jednym z istotnych etapów będzie uporządkowanie i holistyczne włączenie czynników ESG w procesy strategiczne i operacyjne. Proces ten może wyglądać tak jak na poniższym schemacie.

Raportowanie strategii ESG

Raportowanie ESG polega na obowiązku publikacji informacji o wynikach firmy w obszarach ESG, co zapewnia transparentność i pozwala interesariuszom ocenić jej zaangażowanie w zrównoważony rozwój. Warto przypomnieć, że strategia ESG powinna stać się kluczowym narzędziem zrównoważonego zarządzania w organizacjach zobligowanych do publikacji raportów ESG. Zgodnie z przepisami, część podmiotów rozpocznie raportowanie począwszy od 2025 r., inne ten obowiązek będą mogły wprowadzić nieco później. Niemniej proces przygotowania i wdrożenia strategii powinien być przemyślany i rozłożony w czasie, dlatego warto pochylić się nad nim z odpowiednim wyprzedzeniem. Raportowanie polega na wyborze odpowiednich standardów raportowania ESG, takich jak ramy raportowania GRI, SASB, TCFD (Global Reporting Initiative skupia się na wpływie organizacji na społeczeństwo i środowisko, SASB Sustainability Accounting Standards Board koncentruje się na kwestiach istotnych finansowo dla firm, czyli na wpływie czynników ESG na ich wyniki finansowe, TCFD Task Force on Climate-related Financial Disclosures dotyczy konkretnie ryzyka i szans związanych ze zmianami klimatu). Kolejnym etap to gromadzenie i analizowanie danych, zbieranie danych dotyczących wskaźników ESG, ich analizowanie i interpretacja oraz publikacja raportu ESG czyli Ujawnianie informacji o działaniach firmy w obszarach ESG w sposób przejrzysty i zrozumiały dla interesariuszy oraz atestacja raportu, weryfikacja raportu ESG przez niezależnego audytora w celu potwierdzenia jego zgodności ze standardami. Korzyści płynące z raportowania ESG to zwiększenie transparentności i zaufania interesariuszy, poprawa reputacji i wizerunku firmy, przyciąganie inwestorów i klientów świadomych zrównoważonego rozwoju, optymalizacja kosztów i zwiększenie efektywności operacyjnej, identyfikacja ryzyk i możliwości związanych ze zrównoważonym rozwojem, spełnienie wymogów regulacyjnych i prawnych. Raportowanie ESG to nie tylko obowiązek, ale także szansa dla organizacji na budowanie trwałej przewagi konkurencyjnej i przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju. Obowiązek raportowania ESG dotyczy coraz większej liczby przedsiębiorstw, zwłaszcza dużych spółek oraz firm notowanych na giełdzie. Wiele krajów wprowadza regulacje dotyczące ujawniania informacji niefinansowych, a dyrektywa CSRD nakłada obowiązek raportowania ESG na coraz szerszą grupę podmiotów. Oczekiwania współczesnego społeczeństwa wobec przedsiębiorstw nieustannie rosną, wymagając od nich nie tylko dostarczania wysokiej jakości produktów i usług, ale również pełnienia roli integralnej w kształtowaniu postaw zrównoważonego rozwoju. Przedsiębiorstwa przestają być jedynie uczestnikami rynku, ale coraz częściej stają się aktywnymi ambasadorami ESG w budowaniu lepszego, bardziej zrównoważonego świata.

Podsumowanie

Przedsiębiorstwa coraz częściej zdają sobie sprawę z wagi i znaczenia strategii ESG dla działalności firmy oraz dostrzegają korzyści z zaprojektowania jej zgodnie z wytycznymi CSRD. CSRD to skrót od angielskiego terminu Corporate Sustainability Reporting Directive, czyli po polsku dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Jest to unijna regulacja, która nakłada na firmy obowiązek raportowania informacji niefinansowych dotyczących zrównoważonego rozwoju. Wizja rozwoju obszaru zrównoważonego rozwoju, spójna ze strategią biznesową firmy, nie tylko wpisuje się w aktualne wymogi prawne ale nieodłącznym elementem długoterminowego sukcesu organizacji. Wdrożenie skutecznej strategii ESG przynosi liczne korzyści dla przedsiębiorstw. Przede wszystkim zapewniona jest w ten sposób zgodność z regulacjami, co zabezpiecza firmę przed ryzykiem prawno-finansowym i zapewnia transparentność w relacjach z inwestorami. Zrównoważone praktyki biznesowe przekładają się na efektywność operacyjną, co może prowadzić do ograniczenia kosztów oraz zwiększenia konkurencyjności na rynku. Dodatkowo, przedsiębiorstwa, które aktywnie angażują się w kwestie środowiskowe i społeczne, budują pozytywny wizerunek, co wpływa na lojalność klientów i atrakcyjność pracodawcy. Firmy, które dzięki wdrożeniu strategii ESG zgodnie z dyrektywą CSRD stworzyły solidną podstawę do budowania wartości firmy w obszarze zrównoważonego rozwoju to Siemies, Unilever, BMW Group, AstraZeneca, Schneider Electric. W kontekście długoterminowych wyzwań przedsiębiorstw, rola zrównoważonej działalności staje się coraz bardziej znacząca a granica pomiędzy ogólną strategią przedsiębiorstwa i działaniami w obszarze ESG się zaciera. Wyjątkowe wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi, odpowiedzialnością społeczną i zrównoważonym rozwojem wymagają od firm adaptacji i podejmowania działań proaktywnych. Przedsiębiorstwa, które integrują zrównoważone praktyki, nie tylko są lepiej przygotowane na zmieniające się regulacje ale także mają szanse przyczynić się do globalnych wysiłków na rzecz ochrony środowiska i społeczeństwa. Całościowa wartość dla społeczeństwa wynikająca z równoważonej działalności jest niepodważalna. Przedsiębiorstwa, działając zgodnie z zasadami ESG, nie tylko generują korzyści ekonomiczne ale także przyczyniają się do budowy bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego społeczeństwa. Ta holistyczna perspektywa uwzględniająca środowisko, społeczeństwo i skuteczne zarządzanie staje się kluczowym elementem budowania trwałej wartości nie tylko dla przedsiębiorców ale dla całej społeczności. Posiadanie kompleksowej strategii ESG jest obecnie nie tylko drugoplanowym wyborem ale także strategicznym priorytetem dla przedsiębiorstw. Składają się na to kluczowe powody ww., które stanowią filary długoterminowej trwałości i sukcesu biznesowego. Można przyjąć długoterminowe cele ale wcześniej trzeba przyjąć krótkie osiągalne działania. Każdy cel powinien być zracjonalizowany, z podziałem na cząstkowe etapy. Każda inicjatywa powinna być przypisana do osoby odpowiedzialnej za jej realizację. Dobre praktyki w zakresie ESG mogą przyciągać utalentowanych pracowników a w dobie mediów społecznościowych i natychmiastowej komunikacji, reputacja firmy staje się jednym z jej najcenniejszych aktywów.

Źródło: https://grantthornton.pl/publikacja/jak-przygotowac-strategie-esg/